Ο τραυματισμός του οπίσθιου χιαστού συνδέσμου αποτελεί σπανιότερη κάκωση σε σχέση με τον τραυματισμό άλλων συνδέσμων του γόνατος κι απαιτεί την άσκηση υψηλής ενέργειας στην άρθρωση. Μια συνηθισμένη αιτία τραυματισμού είναι ένα λυγισμένο γόνατο που χτυπά το ταμπλό σε τροχαίο ατύχημα ή ένας ποδοσφαιριστής που πέφτει πάνω στο λυγισμένο του γόνατο.
Λίγη ανατομία….
Τρία οστά συναντώνται για να σχηματίσουν την άρθρωση του γόνατος: το μηριαίο οστό, η κνήμη και η επιγονατίδα. Διάφοροι σύνδεσμοι συνδέουν τα οστά της άρθρωσης του γόνατος μεταξύ τους, λειτουργώντας σαν γερά σχοινιά που συγκρατούν τα οστά ενωμένα και το γόνατο σταθερό. Οι σημαντικότεροι είναι οι εξής:
- Πλάγιοι σύνδεσμοι
Αυτοί βρίσκονται στα πλάγια του γόνατος. Ο έσω πλάγιος σύνδεσμος (MCL) βρίσκεται στο εσωτερικό της άρθρωσης και ο έξω πλάγιος σύνδεσμος (LCL) βρίσκεται στο εξωτερικό. Διατηρούν την πλάγια σταθερότητα του γόνατος.
- Χιαστοί Σύνδεσμοι
Αυτοί βρίσκονται στη μεσότητα της άρθρωσης του γόνατος. Διασταυρώνονται μεταξύ τους για να σχηματίσουν ένα Χ, με τον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο (ACL) μπροστά και τον οπίσθιο χιαστό σύνδεσμο (PCL) πίσω. Οι χιαστοί σύνδεσμοι διατηρούν τη στροφική σταθερότητα της άρθρωσης και προστατεύουν το γόνατο από μη θεμιτές προσθοπίσθιες κινήσεις.
Ποιος είναι ο μηχανισμός κάκωσης του οπίσθιου χιαστού συνδέσμου;
Οι τραυματισμοί στον οπίσθιο χιαστό σύνδεσμο δεν είναι τόσο συχνοί όσο άλλοι τραυματισμοί των συνδέσμων του γόνατος. Στην πραγματικότητα, είναι συχνά μερικές ρήξεις και πολλές φορές διαλάθουν της διάγνωσης, καθώς εμφανίζονται μαζί με τραυματισμούς σε άλλες ανατομικές δομές του γόνατος, όπως ο χόνδρος, άλλοι σύνδεσμοι και τα οστά. Ένας τραυματισμός στον οπίσθιο χιαστό απαιτεί συνήθως τη δράση μιας ισχυρής δύναμης και μπορεί να προέλθει από:
– Άμεσο χτύπημα στο μπροστινό μέρος του γόνατος, όπως ένα λυγισμένο γόνατο που χτυπά στο ταμπλό σε τροχαίο ατύχημα ή μια πτώση σε λυγισμένο γόνατο στον αθλητισμό.
– Τράβηγμα του συνδέσμου, όπως σε τραυματισμό συστροφής ή υπερέκτασης του γόνατος.
Ποια είναι η συμπτωματολογία της ρήξης του οπίσθιου χιαστού συνδέσμου;
– Πόνος στο οπίσθιο τμήμα της άρθρωσης του γόνατος, που εμφανίζεται αμέσως μετά από τραυματισμό
– Οίδημα, που κάνει το γόνατο άκαμπτο και μπορεί να προκαλέσει χωλότητα
– Δυσκολία στη βάδιση
– Αίσθημα αστάθειας του γόνατος
Πώς γίνεται η διάγνωση της ρήξης του οπίσθιου χιαστού;
Η διάγνωση μπορεί να γίνει με τη κλινική εξέταση του ασθενούς από έναν έμπειρο ορθοπεδικό ιατρό. To τραυματισμένο γόνατο μπορεί να φαίνεται να «κρεμάει» όταν συγκρατείται σε γωνία 90ο.
Η κλινική επιβεβαίωση της διάγνωσης μπορεί να γίνει με συγκεκριμένα test, όπως η οπίσθια συρταροειδής δοκιμασία (οπίσθια δοκιμασία Lachman):
Πραγματοποιείται με τον ασθενή σε ύπτια θέση και με το γόνατο σε κάμψη 90ο και σχεδόν σε έκταση. Ο γιατρός εφαρμόζει μια συρταροειδή κίνηση προς τα πίσω, η οποία σε αστάθεια λόγω τραυματισμού του οπίσθιου χιαστού συνδέσμου θα οδηγήσει σε οπίσθια μετατόπιση του γόνατος σε διαφορετική κλίμακα, αναλόγως της βαρύτητας της κάκωσης.
Η τελική επιβεβαίωση της διάγνωσης δίδεται συνήθως μέσω της μαγνητικής τομογραφίας, η οποία καταδεικνύει την κάκωση, το βαθμό αυτής, αλλά και άλλες πιθανές συνοδές βλάβες του χόνδρου, των οστών ή των συνδέσμων.
Ποια είναι η θεραπεία της ρήξης του οπίσθιου χιαστού συνδέσμου;
Η αρχική αντιμετώπιση της οξείας ρήξης του οπίσθιου χιαστού είναι συντηρητική και περιλαμβάνει ανάπαυση, παγοθεραπεία, ακινητοποίηση με νάρθηκα και ανύψωση του άκρου. Ο στόχος είναι η βελτίωση του οιδήματος και του πόνου και, πιθανώς, η επούλωση του συνδέσμου. Επιπλέον, η φυσικοθεραπεία, με συγκεκριμένες ασκήσεις θα ενδυναμώσει τους μύες του τετρακεφάλου, οι οποίοι είναι βασικοί για τη σταθεροποίηση του γόνατος.
Σε κάποιους ηλικιωμένους ασθενείς με μειωμένη δραστηριότητα η συντηρητική αγωγή μπορεί να βελτιώσει τη συμπτωματολογία, ώστε να μην χρειαστούν κάποια χειρουργική παρέμβαση. Στους περισσότερους ασθενείς, όμως, η αστάθεια του γόνατος παραμένει, με κίνδυνο δευτερογενείς βλάβες της άρθρωσης, όπως τραυματισμό μηνίσκου ή άλλου συνδέσμου.
Στις περιπτώσεις που δε γίνεται πλήρης επούλωση του οπίσθιου χιαστού συνδέσμου με τη συντηρητική αγωγή και παραμένει η αστάθεια της άρθρωσης, είναι απαραίτητη η χειρουργική αποκατάστασή του, ώστε να αποφευχθούν δευτερογενείς βλάβες. Η αποκατάστασή του γίνεται αρθροσκοπικά με αυτόλογο μόσχευμα και επιτυγχάνει τη σταθεροποίηση του γόνατος.
ΑΓΡΑΦΙΩΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ
