Ένας από τους πιο συνηθισμένους τραυματισμούς στο γόνατο είναι το διάστρεμμα ή ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου (ACL).
Οι αθλητές που συμμετέχουν σε αθλήματα υψηλών απαιτήσεων, όπως το ποδόσφαιρο, το βόλεϊ και το μπάσκετ είναι πιο πιθανό να τραυματίσουν τον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμό τους.
Λίγη ανατομία…
Τρία οστά συναντώνται για να σχηματίσουν την άρθρωση του γόνατος: το μηριαίο οστό, η κνήμη και η επιγονατίδα. Διάφοροι σύνδεσμοι συνδέουν τα οστά της άρθρωσης του γόνατος μεταξύ τους, λειτουργώντας σαν γερά σχοινιά που συγκρατούν τα οστά ενωμένα και το γόνατο σταθερό. Οι σημαντικότεροι είναι οι εξής:
- Πλάγιοι σύνδεσμοι
- Αυτοί βρίσκονται στα πλάγια του γόνατος. Ο έσω πλάγιος σύνδεσμος (MCL) βρίσκεται στο εσωτερικό της άρθρωσης και ο έξω πλάγιος σύνδεσμος (LCL) βρίσκεται στο εξωτερικό. Διατηρούν την πλάγια σταθερότητα του γόνατος.
- Χιαστοί Σύνδεσμοι
- Αυτοί βρίσκονται στη μεσότητα της άρθρωσης του γόνατος. Διασταυρώνονται μεταξύ τους για να σχηματίσουν ένα Χ, με τον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο (ACL) μπροστά και τον οπίσθιο χιαστό σύνδεσμο (PCL) πίσω. Οι χιαστοί σύνδεσμοι διατηρούν τη στροφική σταθερότητα της άρθρωσης και προστατεύουν το γόνατο από μη θεμιτές προσθοπίσθιες κινήσεις.
Ποιος είναι ο μηχανισμός κάκωσης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου;
Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος μπορεί να τραυματιστεί με διάφορους τρόπους:
- Ταχεία και απότομη αλλαγή κατεύθυνσης του σώματος
- Απότομη επιβράδυνση
- Ανώμαλη προσγείωση μετά από άλμα
- Άμεση πλήξη του γόνατος, όπως σε ποδοσφαιρικό τάκλιν
- Οι γυναίκες αθλήτριες έχουν υψηλότερη συχνότητα τραυματισμού και ρήξης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου σε σχέση με τους άνδρες αθλητές σε ορισμένα αθλήματα.
Πώς κατατάσσονται οι κακώσεις του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου;
- Διαστρέμματα 1ου βαθμού: Ο σύνδεσμος παραμένει ακέραιος κι ενώ έχει ελαφρώς τεντωθεί, εξακολουθεί να είναι σε θέση να διατηρεί τη σταθερότητα της άρθρωσης.
- Διαστρέμματα 2ου βαθμού: Ο σύνδεσμός έχει διαταθεί πέραν του ορίου της ελαστικής του δύναμης, με αποτέλεσμα να έχει χαλαρώσει. Κάποιες ίνες του έχουν εκφυλιστεί ως επί μερικής ρήξης.
- Διαστρέμματα 3ου βαθμού: Πλήρης ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου με την άρθρωση του γόνατος να είναι πλέον ασταθής.
Οι μερικές ρήξεις του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου είναι σπάνιες. Οι περισσότεροι τραυματισμοί του είναι πλήρεις ή σχεδόν πλήρεις ρήξεις. Περίπου οι μισοί τραυματισμοί του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου συμβαίνουν μαζί με κακώσεις σε άλλες δομές του γόνατος, όπως ο αρθρικός χόνδρος, ο μηνίσκος και οι άλλοι σύνδεσμοι.
Ποια είναι τα κυριότερα συμπτώματα της ρήξης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου;
Κατά τον τραυματισμό του πρόσθιου χιαστού, ο ασθενής μπορεί να αισθανθεί ή και να ακούσει το σχίσιμο του συνδέσμου. Ακολουθεί η άμεση αίσθηση αστάθειας του γόνατος. Μέσα σε 24 ώρες, το γόνατο εμφανίζει οίδημα και αίμαρθρο (συγκέντρωση αίματος εντός της άρθρωσης). Μπορεί να υπάρξει απώλεια του πλήρους εύρους κίνησης της άρθρωσης. Με την πάροδο του χρόνου, τα συμπτώματα μπορεί να βελτιωθούν, αλλά η καταπόνηση μιας ασταθούς άρθρωσης, μπορεί να οδηγήσει μεταγενέστερα στον εκφυλισμό άλλων ανατομικών δομών του γόνατος.
Πώς γίνεται η διάγνωση της ρήξης;
Η διάγνωση της ρήξης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου βασίζεται στο ιστορικό της κάκωσης και στη λεπτομερή κλινική εξέταση. Υπάρχουν διάφορα κλινικά test που ελέγχουν την αστάθεια του γόνατος, όπως το test Lachman για τον πρόσθιο χιαστό.
Η επιβεβαίωση της διάγνωσης δίδεται με τη μαγνητική τομογραφία, όπου αποκαλύπτεται ο βαθμός της κάκωσης του πρόσθιου χιαστού, αλλά και οι συνοδές παθολογίες που μπορεί να έχουν προκύψει από τον τραυματισμό.
Ποια είναι η θεραπεία της ρήξης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου;
- Συντηρητική προσέγγιση
Η εξειδικευμένη φυσικοθεραπεία μπορεί να επαναφέρει το γόνατο σε αρκετά καλή κατάσταση και να διδάξει στον ασθενή πώς να διαχειρίζεται την αστάθεια. Ο γιατρός μπορεί επίσης να συστήσει τη χρήση νάρθηκα για πρόσθετη υποστήριξη. Ωστόσο, η ρήξη του συνδέσμου δεν επιδιορθώνεται χωρίς χειρουργική παρέμβαση και πολλοί ασθενείς που επιλέγουν τη συντηρητική αγωγή καταλήγουν με τραυματισμό σε άλλες δομές του γόνατος λόγω της αστάθειας της άρθρωσης. Για αυτό το λόγο, η συντηρητική αντιμετώπιση προτείνεται σε ηλικιωμένους ασθενείς με χαμηλή καθημερινή δραστηριότητα.
- Χειρουργική θεραπεία
Είναι απαραίτητη στις εξής περιπτώσεις:- Σε νέους ασθενείς με αυξημένο επίπεδο καθημερινής δραστηριότητας.
- Σε ασθενείς οι οποίοι μετά από ένα πλήρες πρόγραμμα φυσικοθεραπείας και αποκατάστασης συνεχίζουν να έχουν αίσθημα αστάθειας.
Η χειρουργική αντιμετώπιση επιτυγχάνεται με την τεχνική της αρθροσκόπησης του γόνατος και περιλαμβάνει την ανακατασκευή του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου με τη χρήση μοσχεύματος από τον ίδιο τον ασθενή (συνδεσμοπλαστική πρόσθιου χιαστού συνδέσμου).
ΑΓΡΑΦΙΩΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
ΟΡΘΟΠΕΔΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ
